Wywłaszczenie – odszkodowanie tylko za grunt
Poszerzanie drogi, budowa szkoły czy przedszkola, budowanie innej, ważnej dla regionu inwestycji – powodów wywłaszczenia może być wiele. Osoby, które zostają wywłaszczone mają niemały problem. Polskie przepisy jasno mówią o tym, że odszkodowanie należy się wyłącznie za utratę gruntu a nie za skutki wywłaszczenia.
No właśnie… a często to skutki wywłaszczenia są najbardziej bolesne dla ich właścicieli. Często zdarza się bowiem, że właśnie na tym gruncie prowadzona jest działalność czy też produkcja. Każda, najdrobniejsza nawet zmiana w biznesie, może odbić się na nim bardzo negatywnie, duża zmiana może prowadzić do bankructwa, albo do utraty klientów. Niestety, polskie prawo nie przewiduje odszkodowań za straty wywołane wywłaszczeniem.
W roku 2009 posłowie rządu przygotowali projekt, który po wejściu w życie miał zagwarantować poszkodowanym również odszkodowanie za poniesione straty – odszkodowanie to nie mogło przekraczać 10 procent wartości nieruchomości. Niestety, projekt ten nie został przegłosowany.
Najczęstszą przyczyną wywłaszczenia jest modernizacja dróg. Poszerzanie ulic powoduje, że wywłaszczonych zostaje wiele działek. W bliskiej odległości od dróg znajdują się zazwyczaj działki z nieruchomościami biznesowymi – często są to hotele, restauracje oraz bary. Z powodu wywłaszczeń oraz niskich odszkodowań pokrywających jedynie części wartości nieruchomości, niestety wiele takich firm bankrutuje.
Obecnie w Polsce wielu przedsiębiorców dochodzi swoich praw na drodze sądowej, jednak ze znikomym skutkiem. Sądy najczęściej oddalają składane przez poszkodowanych przedsiębiorców pozwy.
A jak to jest w innych krajach? Najczęściej spotykana sytuacja to taka, w której poszkodowany otrzymuje 10% od wypłaconego już odszkodowania. Z sytuacją tego typu spotykamy się m.in. w Wielkiej Brytanii, ale nie tylko.
W Polsce brak odszkodowania za tego typu straty, tłumaczony jest troską o budżet państwa. Można mieć tylko nadzieję, że sytuacja ta ulegnie zmianie.