Odwołanie darowizny

Odwołanie darowizny nie zdarza się często. Jednak, jest to temat na tyle kontrowersyjny, że warto go poruszyć. Każdy z nas może w dowolny sposób rozporządzać swoim mieniem, o ile jego prawo w tym zakresie nie zostało ograniczone. Wiele osób korzysta z tego, obdarowując innych swoimi dobrami. Jedną z form przekazania innej osobie swoich dóbr jest darowizna. Niewiele osób jednak wie, że każdą darowiznę można odwołać.

Odwołanie darowizny nie jest tematem popularnym. Nie zdarza się to często, jednak warto wiedzieć, że jest to możliwe. Co więcej, można uczynić to w dowolnym czasie – prawo w żaden sposób nie ogranicza czasu pomiędzy przekazaniem darowizny, a jej odwołaniem. Nie jest to jednak proste – aby odwołać darowiznę, należy udowodnić rażącą niewdzięczność ze strony obdarowanego.

Jak rozumieć rażącą niewdzięczność?

Rażąca niewdzięczność, podobnie jak często używana formuła dobrej wiary, nie ma kodeksowej definicji. Jednak, lata praktyki wypracowały pewien zespół zachowań, które można uznać za rażąco niewdzięczne, co z kolei może stać się powodem odwołania przyznanej darowizny. Koniecznie warto pamiętać także o tym, że rażąca niewdzięczność nie musi dotyczyć wyłącznie osoby, która obdarowała darowizną, ale również jej najbliższych, np. dzieci. Znane są sytuacje, w których rażącą niewdzięcznością jest brak niesienia pomocy przez obdarowanego dzieciom osoby, od której otrzymał on darowiznę. Innymi zachowaniami świadczącymi o niewdzięczności są: pobicia, włamania, kradzieże, zniesławienie oraz znieważenie, a także znęcanie się fizyczne lub psychiczne, nieudzielenie pomocy, a także brak wsparcia w potrzebie. Pamiętajmy także, ze spadkobiercy darczyńcy mogą próbować odwołać darowiznę,  jeśli będą mieli ku temu powody (np. podejrzenie o doprowadzenie do śmierci darczyńcy).

Terminy i forma

O ile odwołanie darowizny może nastąpić w każdej chwili od jej przyznania, to jednak darczyńcę obowiązują pewne terminy. Ma on bowiem zaledwie rok na odwołanie darowizny od dnia, w którym dowiedział się o rażącej niewdzięczności. Informuje nas o tym art. 899 § 3 Kodeksu cywilnego. Odwołanie darowizny dokonywane jest wyłącznie na piśmie. Musi być ono uzasadnione w sposób wyczerpujący. Obdarowany, jako bezpodstawnie wzbogacony, powinien natychmiast  oddać darczyńcy to, czym został obdarowany. Jeżeli nie posiada on już tych ruchomości lub nieruchomości, powinien on oddać darczyńcy równowartość darowizny. Jeżeli się nie podporządkuje, darczyńca może wejść na drogę sądową. Wiąże się to jednak z pewnymi kosztami – opłata wynosi 5% od wartości przedmiotu, o którym mowa we wniosku.